Cześć I – SFDR
Dyrektywa jest elementem przyjętego przez Komisję Europejską w dniu 8 marca 2018 r. Planu działania: Finansowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego („Plan„), u podstaw planu tego leży porozumienie klimatyczne z Paryża oraz agenda ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.
Paryskie porozumienie klimatyczne, które w grudniu 2015 r. zostało podpisane przez 195 państw w tym Polskę, jest pierwszym powszechnym i globalnym porozumieniem klimatycznym, którego celem jest przystosowanie do zmiany klimaty, jak również budowanie odporności na te zmiany oraz ograniczenie globalnego ocieplenia do wartości znacznie poniżej 2° C.
Trzema podstawowymi celami Planu są:
- ukierunkowanie przepływów kapitału na zrównoważone inwestowanie celem osiągnięcia zrównoważonego wzrostu sprzyjającemu włączeniu społecznemu;
- zarządzanie ryzykiem finansowym wynikającym ze zmiany klimatu, wyczerpywania się zasobów, degradacji środowiska oraz kwestii społecznych; oraz
- wspieranie przejrzystości i podejścia długoterminowego w działalności finansowej i gospodarczej.
W celu realizacji trzeciego z wymienionych celów, jakim jest wspieranie przejrzystości i podejścia długoterminowego w działalności finansowej i gospodarczej, na niektóre podmioty nałożony został obowiązek w zakresie ujawnia informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych, który to obowiązek wynika z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (tzw. Sustainable Finance Disclosure Regulation, („SFDR„)).
SFDR nie jest pierwszym i jedynym aktem prawnym Unii Europejskiej nakładającym na określone podmioty omawiane obowiązki informacyjne, albowiem tzw. „duże jednostki będące jednostkami interesu publicznego”(np. spółki giełdowe, zakłady ubezpieczeń czy instytucje kredytowe) zobowiązane są do ujmowania w swoich sprawozdaniach z działalności, określone informacje niefinansowe, w szczególności dotyczące kwestii środowiskowych, społecznych i pracowniczych, poszanowania praw człowieka, przeciwdziałania korupcji i łapownictwu. Taki właśnie obowiązek wynika z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (tzw. Non-Financial Reporting Directive („NFRD„)).
Abstrahując od formy samego źródła prawa europejskiego, podstawowa różnica pomiędzy NFRD a SFDR polega na tym, że o ile w ramach NFRD ujawniane są informacje dotyczące samych jednostek publikujących te dane, to w przypadku SFDR, ujawniane są informacje o „produktach finansowych” danej jednostki (uczestnika rynku lub doradcy finansowego w rozumieniu SFDR) ale z perspektywy działalności podmiotów, na które ukierunkowana jest taka działalność inwestycyjna.
W przypadku SFDR obowiązki informacyjne w tym zakresie wykonywane są poprzez publikowanie i utrzymywanie określonych informacji, w szczególności:
- strategii dotyczących wprowadzania do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych (art. 3 SFDR);
- przejrzystości w zakresie niekorzystnych skutków dla zrównoważonego rozwoju na poziomie podmiotu (art. 4 SFDR), przy czym w przypadku, gdy dany podmiot nie bierze pod uwagę głównych niekorzystnych skutków decyzji inwestycyjnych dla czynników zrównoważonego rozwoju, powinien on opublikować jasne uzasadnienie takiego postępowania obejmujące w stosownych przypadkach informacje na temat tego, czy i kiedy zamierzają brać pod uwagę takie niekorzystne skutki (tzw. zasada „comply or explain„);
- ponadto, uczestnicy rynku finansowego oraz doradcy finansowi powinni ujmować w swoich politykach wynagrodzeń informacje o sposobie zapewniania spójności tych polityk z wprowadzaniem do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju oraz publikują te informacje na swoich stronach internetowych (art. 5 SFDR).
Jednocześnie, zgodnie z art. 6 SFDR, uczestnicy rynku finansowego oraz doradcy finansowi, przed zawarciem umowy z klientem, włączają do informacji przekazywanych klientowi również opis sposobu uwzględniania ryzyka dla zrównoważonego rozwoju w podejmowanych przez nich decyzjach inwestycyjnych (a w przypadku doradców świadczonych przez nich usługach doradztwa inwestycyjnego lub ubezpieczeniowego), a ponadto ocenę prawdopodobnego wpływu ryzyk dla zrównoważonego rozwoju na zwrot z tytułu produktów finansowych (które udostępniają lub odpowiednio w odniesieniu co do których doradzają). Jednocześnie realizacja tych przedkontraktowych obowiązków względem klientów/inwestorów następuje na zasadach określonych w ust. 3 art. 6 SFDR. Dla przykładu instytucje kredytowe, które świadczą usługi zarządzania portfelem lub usługi doradztwa inwestycyjnego – zgodnie z art. 24 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (tzw. MiFID).
Dodatkowo SFDR przewiduje kwestie przejrzystości obejmujące ujawnianie informacji w przypadku promowania aspektu środowiskowego lub społecznego, jak również zrównoważonych inwestycji. Natomiast sam zakres przekazywanych informacji uzależniony jest od tego czy informacje te są ujawniane na etapie przedkontraktowym, na stronach internetowych, czy też w ramach sprawozdań okresowych (art. 8 – 11 SFDR).
Rozporządzenie nie ma zastosowania do niewielkich przedsiębiorstw będących doradcami finansowymi, tzn. takich którzy zatrudniają mniej niż trzy osoby (tzn. pośredników ubezpieczeniowych, którzy świadczą usługi doradztwa ubezpieczeniowego w odniesieniu do ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, jak również firm inwestycyjnych, które świadczą usługi doradztwa inwestycyjnego). Zgodnie jednak z art. 17 ust. 2 SFDR państwa członkowskie mogą jednak zadecydować inaczej i podjąć decyzję o stosowaniu SFDR do takich podmiotów.
Z zastrzeżeniem art. 20 ust. 3 SFDR, rozporządzenie stosuje się od 10 marca 2021 r., oznacza to, że np. dla ujawnień okresowych na podstawie art. 11 SFDR obowiązek ten aktualizuje się dopiero 1 stycznia 2022 r., a w praktyce (ponieważ w większości przypadków jest to okres roczny) ujawnienie to nastąpi po raz pierwszy w 2022 r.
Część II będzie poświęcona Rozporządzeniu w sprawie taksonomii.