W poprzednim artykule opublikowany na blogu opisałem projektowane zmiany do ustawy Prawo bankowe przewidziane w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku („Ustawa”), natomiast w tej publikacji podjąłem próbę przedstawianie w sposób możliwie syntetyczny zmian, które bezpośrednio dotyczą rynku usług ubezpieczeniowych.
Proponowane zmiany przepisów obejmują:
1) Ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych („Ustawa o UFG”) – poprzez:
(i) zniesienie ciążącego na zakładach ubezpieczeń obowiązku przekazywania organowi nadzoru informacji dotyczących każdorazowych zmian taryf składek ubezpieczeń obowiązkowych;
(ii) wprowadzenie środków nadzorczych (sankcji) do dyspozycji organu nadzoru w przypadku ciągłego nieprzekazywania przez zakład ubezpieczeń określonych danych w wyznaczonym terminie;
(iii) modyfikację art. 106 Ustawy o UFG w taki sposób, iż w sytuacji gdy poszkodowany, w przypadku szkody w mieniu, zaspokoił swoje roszczenie z posiadanej umowy ubezpieczenia dobrowolnego, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny („UFG”) wyrównuje szkodę w części, w której nie została ona zaspokojona z ubezpieczenia dobrowolnego, wraz z uwzględnieniem utraconych zniżek składki oraz prawa do zniżek składki;
(iv) zmianę w art. 108 Ustawy o UFG mająca na celu doprecyzowanie terminu przeprowadzania likwidacji szkód na rzecz UFG przez zakłady ubezpieczeń oraz wprowadzenia uprawnienia dla organu nadzoru do zastosowania sankcji za nieterminową likwidację takich szkód. Ponadto analogiczna zmiana przewidywana jest w art. 111 ust. 2 Ustawy o UFG – tzn. w przypadku likwidacji szkód na rzecz UFG przez zakład ubezpieczeń w sytuacji gdy zakład ubezpieczeń pierwotnie zobowiązany jest w upadłości;
(v) umożliwianie przekazywania przez Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych do UFG informacji o wypadku drogowym (notatek Policji), w określonym przepisami ustawy zakresie,
2) Ustawę z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej „Ustawa o działalności” – poprzez:
(i) rozszerzenie w art. 35 ust. 2 Ustawy o działalności, katalogu podmiotów na żądanie których zakład ubezpieczeń ma obowiązek udzielenia informacji stanowiących tajemnicę dotyczącą poszczególnych umów ubezpieczenia o Straż Graniczną, Centralne Biuro Antykorupcyjne, jak również Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz (w art. 36 tej ustawy) rozszerzenie grupy organów, w stosunku do których zakład ubezpieczeń i osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za pośrednictwem których zakład ubezpieczeń wykonuje czynności ubezpieczeniowe, są obowiązane zachować w tajemnicy informacje dotyczące udzielania informacji (w tym o organy wskazane powyżej);
(ii) nadanie Komisji Egzaminacyjnej dla Aktuariuszy uprawnieninia do wskazania wymaganego poziomu egzaminu uzyskiwanego w trakcie studiów przez kandydatów na aktuariuszy;
(iii) doprecyzowanie w art. 319 Ustawy o działalności, że zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji w likwidacji w dalszym ciągu podlegają nadzorowi organu nadzoru;
(iv) wzmocnienie kompetencji organu nadzoru w zakresie wyznaczania likwidatora z urzędu w przypadku likwidacji dobrowolnej zakładu ubezpieczeń albo zakładu reasekuracji (art. 320 ustawy);
(v) doprecyzowanie przepisów określających uprawnienia i obowiązki organów zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji w likwidacji w przypadku likwidacji przymusowej oraz uprawnień i obowiązków likwidatora takiego zakładu (art. 322 ustawy);
(vi) wzmocnienie – poprzez zmianę art. 323 Ustawy o działalności – kompetencji organu nadzoru w zakresie likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji;
(vii) dodanie nowego art. 324a ustawy, który umożliwiać będzie sprawowanie funkcji likwidatora przez osoby prawne oraz doprecyzowanie przepisów określających wymogi, które powinni spełniać likwidatorzy;
(viii) modyfikację dotychczasowych przepisów, która polega na nadaniu uprawnienia organu nadzoru do nakładania kar na członków zarządu lub prokurenta danego zakładu ubezpieczeń albo zakładu reasekuracji lub do nakładania kar pieniężnych na dany zakład w przypadku, gdy zakład ubezpieczeń nie wypełni w wyznaczonym terminie zaleceń organu nadzoru, o których mowa w art. 361 ust. 1 ustawy (a nie dopiero po wydaniu określonej decyzji w tym zakresie i jej niewykonaniu). Zgodnie z proponowaną treścią przepisu organ nadzoru będzie miał możliwość nakładania sankcji na członków zarządów zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz prokurentów również po ustaniu pełnienia funkcji lub zajmowania stanowiska przez osobę odpowiedzialną za dane naruszenie);
(ix) w art. 362 ustawy, zwiększenie maksymalnej wysokości kar pieniężnych nakładanych na członków zarządu zakładu ubezpieczeń albo zakładów reasekuracji oraz prokurentów do 20 mln zł (analogicznie jak w przypadku tego typu środków nadzorczych w ustawie Prawo bankowe);
(x) określenie katalogu okoliczności, które organ nadzoru będzie brał pod uwagę przy określaniu wysokości kar pieniężnych nakładanych na członków zarządu lub rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji oraz prokurentów, jak również maksymalny czas, w jakim kara na dany zakład może być nałożona(art. 362a ustawy);
(xi) wyposażenie organu nadzoru w środki nadzoru następczego umożliwiające nakładanie administracyjnych kar pieniężnych na podmioty naruszające zakazy lub ograniczenia określone w decyzjach interwencyjnych wydanych na podstawie art. 16 lub art. 17 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1286/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje, dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych (art. 366 ustawy);
(xii) analogicznie jak w przypadku zmian do art. 362 ustawy – uzależnienie możliwości zastosowania sankcji, o której mowa w art. 415 ust. 2 Ustawy o działalności od ustalenia braku wykonania przez podmiot zaleceń pokontrolnych w wyznaczonym terminie,
3) Ustawę z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń („Ustawa o dystrybucji”) – poprzez:
(i) dodanie w art. 3 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń ust. 3 zapewniającego odpowiednie stosowanie przepisów do rady dyrektorów i dyrektorów wchodzących w skład prostej spółki kapitałowej;
(ii) w art. 19 w ust. 3 w pkt 2 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń dodanie lit. c), a tym samym uregulowanie kwestii spełniania wymogów ustawowych przez określone osoby, w sytuacji gdy wspólnikami agentów ubezpieczeniowych oraz agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, będących spółkami nieposiadającymi osobowości prawnej, są spółki nieposiadające osobowości prawnej;
(iii) zmianę przepisu dotyczącego rejestru pośredników ubezpieczeniowych, która w szczególności wynika ze zmiany art. 19 opisanej powyżej (art. 55 ust. 2 pkt 7 Ustawy o dystrybucji);
(iv) ujednolicenie regulacji związanych z zapewnia zapewnieniem obsługi komisji egzaminacyjnej dla brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych przez organ nadzoru (art. 40 ustawy);
(v) wprowadzenie możliwości zamknięcia wpisu w rejestrze pośredników ubezpieczeniowych z urzędu przez organ nadzoru w sytuacji niefunkcjonującego zakładu ubezpieczeń (który zaniechał wykonania tego obowiązku (art. 53 oraz 57a ustawy);
(vi) objęcie zakresem tajemnicy zawodowej osób wykonujących pracę w organie nadzoru na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innych umów cywilnoprawnych wykonując obowiązki wynikające z ustawy o dystrybucji ubezpieczeń (art. 88a ustawy).
Na postawie projektu Ustawy oraz uzasadnienia do tego projektu