Rekomendacja KNF dotycząca Wskaźnika Finansowania Długoterminowego

W dniu 15 lipca 2024 r. Komisja Nadzoru Finansowego („KNF”) podjęła uchwałę w sprawie wydania rekomendacji dotyczącej Wskaźnika Finansowania Długoterminowego („Rekomendacja WFD”).

Zgodnie z informacją opublikowana na stronie internetowej KNF, celem wprowadzenia Rekomendacji WFD jest: „(…) ograniczenie ryzyka związanego z aktualną strukturą finansowania kredytów hipotecznych i zmiana tej struktury poprzez zwiększenie udziału długoterminowych instrumentów dłużnych w pasywach banków w stosunku do wartości udzielonych kredytów hipotecznych. Opracowanie Rekomendacji WFD wpisuje się w szersze działania Komisji Nadzoru Finansowego, których celem jest ograniczenie ryzyka płynności i ryzyka stopy procentowej ponoszonych przez banki, a także uatrakcyjnienie bankowej oferty kredytów hipotecznych opartych o stałą stopę procentową, które zwalniają kredytobiorców z ponoszenia ryzyka stopy procentowej zobowiązań kredytowych.”.

W ocenie KNF, obecny model finansowania długoterminowych kredytów hipotecznych poprzez krótkoterminowe depozyty detaliczne, może rodzić ryzyko występnie niestabilnego finansowania, w szczególności w przypadku wystąpienia warunków, takich jak chociażby nagły odpływ depozytów, którego bank może nie być w stanie powstrzymać poprzez uatrakcyjnienie oferty skierowanej do klientów detalicznych, np. poprzez podniesienie oprocentowania depozytów.

Finansowanie kredytów hipotecznych za pomocą stabilnych instrumentów długoterminowych, ma na celu zwiększenie odporności sektora bankowego na szokowe sytuacje kryzysowe, które mogą prowadzić do masowego i gwałtownego wycofywania depozytów krótkoterminowych.

Na marginesie, warto przypomnieć że ryzyko związane z niedopasowaniem terminów zapadalności (ang. maturity mismatch) było jednym z głównych powodów spektakularnego¹ „upadku” First Republic Bank w kwietniu 2023 r. i ostatecznego przejęcia jego aktywów przez JP Morgan Chase. First Republic Bank finansował bowiem swój „portfel” kredytów hipotecznych, głownie poprzez krótkoterminowe depozyty detaliczne, w momencie w którym FED (System Rezerwy Federalnej) zaczął gwałtownie podnosić stopy procentowe w USA, doprowadziło to do gwałtownego wycofywania przez klientów swoich depozytów w tym banku (w poszukiwaniu bardziej atrakcyjnych instrumentów), któremu bank nie był w stanie skutecznie przeciwdziałać oferując wyżej oprocentowane depozyty.

Rekomendacja WFD wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia uchwały w Dzienniku Urzędowym Komisji Nadzoru Finansowego (czyli w dniu 18 lipca 2024 r.).

Zgodnie z rekomendacją 3.1 – KNF oczekuje, że począwszy od 31 grudnia 2026 r. banki, o których mowa w rekomendacji 2.1 oraz 2.2, których aktywa wynoszą powyżej 2 mld PLN oraz udział wartości bilansowej netto portfela kredytów dla gospodarstw domowych  zabezpieczonych nieruchomościami mieszkaniowymi w aktywach wynosi powyżej 10% mają utrzymywać WFD na poziomie co najmniej 40%.

KNF będzie monitorować proces wdrożenia Rekomendacji. Począwszy od 31 grudnia 2027 r.  KNF może dokonywać zmian oczekiwanego poziomu WFD w kolejnych latach, uwzględniając zarówno sytuację poszczególnych banków, jak i sytuację makroekonomiczną.

Rekomendacja WFD ma zastosowanie do banków krajowych, natomiast nie stosuje się jej do: (i) banków spółdzielczych będące uczestnikami instytucjonalnego systemu ochrony; (ii) banków z wdrożonym planem naprawy; (ii) banków w restrukturyzacji  – w okresie dwóch lat od daty wydania decyzji, o której mowa w art. 101 ust. 7 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (ustawa o BFG); (iv) instytucji pomostowych; (v) banków, w stosunku do których zakończono działalność instytucji pomostowej – w okresie dwóch lat od dnia, o którym mowa w art. 195 pkt 2 ustawy o BFG; (vi) banków, w stosunku do których zakończono działalność instytucji pomostowej na skutek zbycia akcji – w okresie dwóch lat od zbycia akcji instytucji pomostowej.